Nieuwsbrief Transitie Proefdiervrije Innovatie nr. 14

Minister Schouten schetst in haar brief d.d. 21 juli 2021 aan de Tweede Kamer hoe het vervolg van het partnerprogramma Transitie Proefdiervrije innovatie (TPI) er uitziet. De partners gaan vol energie verder met:

• een programmering op blinde vlekken in onderzoek,
• consortia voor het onderzoeksprogramma humane meetmodellen
• het combineren van in vitro modellen met bijvoorbeeld AI;
• de bouw aan een computermodel in de vorm van een ‘virtueel mens’;
• leren uit Covid-19-onderzoek of de preklinische fase kan worden verkort;
• streefbeelden voor diverse wetenschapsvelden;

Het Programmabureau faciliteert de communicatie rond de acties van de partners met

• Verhalen delen, dialoog voeren.

Meer weten?
Zie de Kamerbrief over het vervolg op TPI in 2021-2023, met verschillende bijlagen van de partners  

In het Algemeen Overleg over Dierproeven van 12 november 2020 vroeg Kamerlid De Groot (D66) de minister van Onderwijs Van Engelshoven hoe prijzen voor proefdiervrije innovaties meer bekendheid kunnen krijgen, want deze prijzen waarderen en stimuleren onderzoekers en organisaties. Video’s van onderzoek van recente prijswinnaars van bijvoorbeeld de Hugo van Poelgeestprijs, de Proefdiervrij Venture Challenge en de internationale LUSH-prijs werden door samenwerking tussen RIVM, ZonMw en Proefdiervrij op TPI.tv gezet. De recente winnaar van de Willy van Heumenprijs komt er nog op met zijn presentatie die is opgenomen tijdens het wereldcongres 3Rs in Transition. Met deze reeks op TPI.tv hoopt de minister van OCW andere onderzoekers en organisaties te inspireren en te motiveren om zich in te zetten voor de transitie naar proefdiervrije innovatie. De filmpjes zijn verzameld op tpi.tv

De Willy van Heumenprijs, die tweejaarlijks wordt uitgereikt aan een wetenschapper die fors bijdraagt aan verfijning, vermindering en vervanging van dierproeven, bestaat uit 15.000 euro, een bronzen beeldje (wisseltrofee) en een legpenning. Op 31 augustus jl. ontving Ferenc Scheeren de prijs. Hij werkt aan de afdeling medische oncologie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) met de zogeheten CRISPR-Cas technologie. Daarmee kan je heel gericht in DNA knippen en plakken om genen van cellen zo te veranderen dat ze antilichamen produceren die heel specifiek een kankercel of een andere cel kunnen herkennen. Antilichamen spelen een belangrijke rol bij kankerbehandelingen, immuuntherapie en diagnostiek. De techniek is snel, gemakkelijk en goedkoop en er zijn zo minder dieren nodig voor de productie van antilichamen. Deze techniek is dan ook voor veel laboratoria interessant.

Meer weten?
Lees meer over deze techniek op de site van het LUMC en/of van het RIVM. 
De onderzoekers stellen hun reagentia, de stoffen die nodig zijn voor het maken van de antilichamen, voor iedereen vrij beschikbaar op deze website.

Tijdens het wereldcongres ‘3Rs in Transition’ belichtten diverse TPI Partners in drie sessies in studio EMMA wat zij doen om de transitie naar proefdiervrije innovatie te versnellen.
In S124 over TPI.tv werd de werking van het TV-kanaal getoond. Dit kanaal heeft als doel om professionals via video-abstracts met elkaar in contact te brengen en zo kennis te delen. Deze ontmoetingen kunnen gericht zijn, zoals op een marktplaats, maar ook toevallig zoals in de koffiecorner.
In S151 werden verschillende instrumenten belicht, zoals de helpathon, registratie-richtlijnen, vital tissue, de beyond animal testing index en streefbeelden. In een soort DWDD-gesprek kwam aan de orde welke zachte condities zoals openheid en vertrouwen met deze tools ruimte krijgen.
In S150 tenslotte, vertelden partners uit de Kerngroep waar zij actief mee bezig zijn. Hieronder valt bijvoorbeeld de ontwikkeling van modellen op grond van data over de mens. Dit is naast een technologische innovatie ook een meer systemische innovatie rondom acceptatie van die modellen in de wetenschappelijke en beoordelende werelden.   

Meer weten?
Ga naar de Engelstalige TPI-website. Daar vind je informatie over de sessies die TPI gegeven heeft. Tot een maand na afloop van het congres zijn deze (met een registratie) via het wereldcongres platform terug te kijken.

Een helpathon is een 24-uurs evenement waar een diverse groep mensen met verschillende expertise zich buigen over hulpvragen van onderzoekers. De hulpvraag heeft altijd als doel alternatieve modellen te vinden voor huidig proefdieronderzoek. Kijk hier naar uitleg over helpathons.

Mee doen?
Helpathon #5 duurt een etmaal en vindt plaats van 13 oktober 13.00u tot en met 14 oktober, 13.00u. Je kunt online meedoen, maar je ook bij de crew in Amsterdam voegen. Deze helpathon gaat over de hulpvragen van:

• Diederik Kuster, die onderzoek doet naar een ziekte waarbij de hartspier abnormaal dik wordt Wil je Diederik helpen? Meld je hier aan;
• Rick Meijer, die onderzoekt of aminozuur uit noten en zuivel effect heeft op de bloedsomloop in spieren, waardoor diabetes ontstaat. Help je Rick? Meld je dan hier aan.

Deze Helpathon wordt georganiseerd door het TPI Helpathon team in samenwerking met de VU & Amsterdam UMC.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO, OECD in het Engels) heeft de eerste complete teststrategie zonder dieren goedgekeurd om allergische reacties van de huid te voorspellen. De strategie is ontwikkeld door het Duitse chemiebedrijf BASF en de Zwitserse smaak- en geurspecialist Givaudan. Het gaat om een strategie waarbij eerst wordt gekeken of de teststof zich bindt aan huideiwitten, waardoor dendritische cellen in de huid gaan migreren naar de lymfeklieren. Vervolgens wordt in een tweede activeringstest voor menselijke cellen gemeten of er veranderingen ontstaan in de dendritische cellen, wanneer deze met de teststof worden geïncubeerd. Een derde stap is een cellulaire stressresponsroute gekoppeld aan een bepaald gen. Om de potentie ervan te kwantificeren, werd de eerste test uitgebreid om zo te meten hoe snel de binding plaatsvindt. Deze nieuwe kinetische test is nu ook door de OESO goedgekeurd.

Meer weten?
Lees meer op de site van Chemistry World of op de site van het instituut voor in vitro wetenschappen.

De pyrogeen-konijnentest wordt gebruikt om na te gaan of injecteerbare stoffen of geneesmiddelen onopzettelijk besmet zijn. De Europese Farmacopee Commissie, die de veiligheid van geneesmiddelen bewaakt, besloot in juni 2021 de konijnen pyrogeentest binnen 5 jaar te  vervangen door een geschikte in vitro methode, om zo proefdiergebruik te reduceren. In 2017 werden in de EU 35.000 konijnen gebruikt voor deze testen en in 2018 30.453.

Meer weten?
Lees meer over dit onderwerp op de site van EDQM (the European Directorate for the Quality of Medicines). Volgens Animal Rights bestaat er al een tijd een proefdiervrije methode die gebaseerd is op de reactie van menselijke bloedcellen op microbiologische verontreinigingen. Bij een dergelijke verontreiniging reageren deze bloedcellen met een cytokine respons. Lees het artikel van Thomas Hartung (CAAT) hierover in Altex

Op 30 juni jl. heeft de Europese Commissie een Europees burgerinitiatief geregistreerd waarin gevraagd wordt om de ban op dierproeven in de cosmetica sector beter te handhaven. Organisatoren willen aanpassing van de wet (herzien verordeningen (EG) nr1223/2009 en nr1907/2006 en richtlijn 2010/63/EU), beter beheer van chemische stoffen zonder nieuwe voorschriften die dierproeven vereisen en een routekaart voor daadwerkelijke uitfasering. Proefdiervrij, andere NGO’s en enkele grote cosmeticabedrijven, Dove en de Body Shop, staan achter dit initiatief en roepen op om een petitie hierover te ondertekenen. Voor een Europees burgerinitiatief zijn minimaal 1 miljoen handtekeningen nodig uit minimaal zeven EU-landen. De Europese Commissie beslist dan of ze het initiatief omzet in een concreet voorstel.

Meer weten?
Lees het formele registratiestuk van de Europese unie, de beschrijving op  de pagina over citizens-initiatives of op de site van Proefdiervrij.